مرکز رشد یا انکوباتور
مرکز رشد یا انکوباتور (incubator) یکی از ابزارهای رشد اقتصادی برای حمایت و توسعه و رشد استارتاپها است و با امکانات و تسهیلات عمومی (مانند فضاهای دفتری و آزمایشگاهی) زمینهٔ پا گرفتن شرکتهای جدید، كه ارزش اقتصادی بالا برای آن پیشبینی میشود، را فراهم میکند. مراكز رشد معمولاً توسط مراجع علمی و دانشگاهی برای توسعه اقتصادی و كاربردی كردن دستاوردهای واحدهای نو و جدید شكل میگيرند.
در واقع مراکز رشد گردآورندهٔ یک تیم، مهیا کنندهٔ محیط کاری و حتی سرمایهٔ اولیه برای کسبوکارهای نوپا هستند و معمولاً در بخشی از سهام هر استارتاپ شریک میشوند.
مراکز رشد را به عنوان مدرسههای کار آفرینی نیز میتوان در نظر گرفت چرا که برای به ثمر نشستن یک ایدهٔ ناب سعی میکنند به بهترین شیوه آموزشهای لازم را در اختیار تیمها قرار دهند.
اهداف مراکز رشد
- فراهم کردن ﺑﺴﺘﺮهای لازم برای ﺗﺠﺎری ﻛﺮدن دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻘﺎتی؛
- ارائه خدمات مورد نیاز واحدهای نوپا در راستای تبدیل ایدههای نو به محصولات تجاری؛
- کمک به جذب بیشتر کارآموزان و فارغ التحصیلان دانشگاهی در بازار کار و ایجاد اشتغال؛
- نوسازی، انتقال فناوری و استفاده از اکتشافات علمی جدید؛
- ایجاد تنوع اقتصادی و رشد اقتصادی برای مناطق مختلف.
مراکز رشد برای تحقق اهداف خود خدمات زیر را به استارتآپها ارائه میدهند:
- آموزش مبانی کسبوکار
- فرصت شبکهسازی
- مشاوره و کمک در زمینۀ بازاریابی
- دسترسی به اینترنت قوی و سریع
- مشاوره و کمک در زمینۀ مسائل مالی
- فراهمکردن دسترسی استارتاپها به وامهای ویژه و فرشتگان کسبوکار
- کمک به ایدهپردازان برای تقویت توانایی ارائه
- واسطهشدن بین استارتاپها و مراکز علمی برای دسترسی به منابع علمی سطح بالا
- واسطهشدن بین استارتاپها با شریکهای تجاری راهبردی
- ارائۀ برنامههای تمرینی مدیریت
- کمک به استارتاپها برای شناختهشدن
انواع مراکز رشد
هر کدام از انواع مرکز رشد برای هدف خاصی طراحی شدهاند و مناسب کسبوکارهای خاصی هستند:
مرکز رشد صنعتی: این نوع مرکز رشد روی صنایع تولیدی تمرکز دارد و از کارآفرینان این زمینه حمایت میکند. این مراکز رشد را اغلب نهادهای دولتی یا مراکز غیرانتفاعی به منظور حمایت از کارفرمایان تأسیس میکنند.
مرکز رشد دانشگاهی: این نوع مرکز رشد زیر نظر مرکز علمی معتبری فعالیت میکند و امکان دسترسی کارآفرینان به منابع علمی سطح بالا و امکانات دانشگاهی مثل آزمایشگاه، کارگاه و کتابخانه را فراهم میکند. این انکوباتورها به منظور تسهیل استفاده تجاری از دانش فنی و حقوق مالکیت معنوی تأسیس میشوند این انکوباتورها همچنین امکان استفاده از مشاورهٔ تخصصی اعضای هیئت علمی دانشگاه را نیز فراهم میآورند.
مرکز رشد مجازی: این نوع مرکز رشد همۀ امکانات مرکز رشد بهجز فضای کاری فیزیکی را در اختیار کارآفرینان قرار میدهد.
مرکز رشد بینالمللی: بهطور معمول این طبقه از انکوباتورها دارای مجموعه کاملی از سرویسهای پشتیبانی برای پیشرفت فعالیتهای تجاری هستند و تمرکز آنها بیشتر بر روی صادرات است. این انکوباتورها با دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی، سرمایهگذاران داخلی و بینالمللی در ارتباطند.